W ramach projektu Endangered Languages Project skatalogowano około 3 418 języków, co pokazuje skalę kryzysu językowego, z którym boryka się nasza planeta. Języki umierają w niewiarygodnym tempie, a z każdym utraconym językiem tracimy również niemierzalną, niematerialną część światowej różnorodności kulturowej.

W hołdzie wszystkim dialektom walczącym o przetrwanie, a także umiejętnościom i sztuce stojącej za wszelkimi usługami tłumaczeniowymi, przyjrzeliśmy się kilku najbardziej zagrożonym językom na naszej planecie.

Resígaro

Rosa Andrade Ocagane i jej brat Pablo nauczyli się mówić w języku Resígaro, aby uhonorować swoją matkę Resígaro. Kiedy Rosa została zabita w Peru w 2016 roku, Pablo stał się ostatnim znanym mówcą Resígaro.

Ocaina

Inny peruwiański język, Ocaina, również ma bardzo niewielu mówców - Pablo jest jednym z nich, dzięki swojemu ojcu Ocaina. Według ostatnich obliczeń, żyło mniej niż 40 osób posługujących się językiem Ocaina.

Patwin

Z jednym użytkownikiem, według ostatnich danych, język Patwin wydawał się prawie na pewno skazany na zagładę. Jednak instytucje edukacyjne w zachodnio-centralnej Kalifornii zrobiły wszystko, co w ich mocy, by ożywić ten dialekt, z klasami Patwin dla dzieci od wieku przedszkolnego aż do szkoły średniej.

Ös

Pół świata dalej, w Rosji, język Ös ma tylko 44 żyjących użytkowników. Nazywani również Turkami Czulimskimi, ludzie Ös są uznaną przez rząd grupą etniczną.

Ainu

W rejonie Hokkaido w Japonii, język Ainu ma od dwóch do 15 użytkowników, wszyscy w wieku 64 lat lub więcej. Z powodu braku młodych ludzi mówiących tym językiem, jego utrata wydaje się niemal nieunikniona.

Dunser

Dunser jest językiem urzędowym, którym posługuje się zaledwie trzech mieszkańców Papui Nowej Gwinei. Używa się go przy oficjalnych okazjach, takich jak śluby. Kiedy w 2011 roku dwóch z trzech pozostałych użytkowników Dunser omal nie straciło życia w powodzi, klęska żywiołowa skłoniła zespół lingwistów z Uniwersytetu Oksfordzkiego do udania się do Papui Nowej Gwinei w celu udokumentowania języka.

Votish

Znany również jako Vod, Votic, Votian i Vote, język ten ma tylko ośmiu pozostałych mówców. Przy spadku liczby mówców z 68 dziesięć lat temu, przyszłość języka Votish wydaje się być ponura.

Nadzieja na przyszłość?

Choć dla wielu zagrożonych języków wydaje się być mało nadziei, trwają prace nad dokumentacją i ochroną niektórych z nich. Od klas Patwin w Kalifornii po wysiłki organizacji takich jak Uniwersytet Oksfordzki, ma miejsce ruch, który stara się pielęgnować najbardziej zagrożone dialekty. W niektórych przypadkach można mieć nadzieję, że działania te przynoszą efekty (choć należy zauważyć, że wzrost liczby mówców może wynikać po prostu z lepszej dokumentacji).

Na przykład na Terytorium Północnym Australii liczba osób posługujących się językiem Mudburra wzrosła z 47 w czasie spisu powszechnego w 2006 roku do 92 w czasie spisu w 2016 roku. Podobnie w Peru, w plemieniu Chamicuro w 2004 roku odnotowano tylko dwóch użytkowników ich języka ojczystego, ale w 2008 roku już ośmiu.

Choć jest całkiem możliwe, że oba przypadki są po prostu statystycznymi anomaliami, być może praca Endangered Languages Project i podobnych organizacji ma pozytywny wpływ na zachowanie naszego językowego dziedzictwa przy życiu.

Ponieważ rok 2019 jest Rokiem Języków Tubylczych, możemy wspólnie skupić naszą uwagę na tych językach, które są zagrożone wyginięciem i znaleźć nowe sposoby, aby utrzymać je przy życiu, zanim zostaną utracone na zawsze.

Końcowe przemyślenia

Co jeszcze możemy zrobić, by utrzymać przy życiu zagrożone języki świata? Czy walka o ocalenie umierających języków jest warta czasu i wysiłku, czy też powinniśmy po prostu zaakceptować fakt, że niektóre języki są skazane na zagładę? Jak zawsze, zapraszamy do podzielenia się swoimi opiniami poniżej!