Zawsze uwielbiałam brzmienie języka francuskiego i z pewnością nie jestem w tym odosobniona. Francuski jest uważany za jednego z pretendentów do tytułu najbardziej romantycznego języka świata, po części ze względu na piękno jego brzmienia.

Jednak sam język różni się znacząco w zależności od kraju. W związku z tym pomyślałam, że warto zagłębić się we wszystko, co frankofońskie, od krajów, w których francuski jest językiem urzędowym, po różne dialekty używane na całym świecie.

Jesteście gotowi, by do mnie dołączyć? D'accord.

Kraje, w których francuski jest językiem urzędowym

Osoby posługujące się językiem francuskim są rozsiane po całym świecie. W sumie jest 29 niepodległych państw, w których francuski jest językiem urzędowym lub de facto obowiązującym. 20 z tych krajów znajduje się w Afryce - jest to pozostałość po roli Francji w "Walce o Afrykę" w latach 80. i 90. XIX wieku.

Gdzie mówi się po francusku poza Afryką (i Francją, oczywiście)? Kanada, Monako, Haiti i wiele innych suwerennych państw i terytoriów posługuje się francuskim jako językiem oficjalnym lub współoficjalnym. Wiele krajów europejskich posiada znaczącą liczbę mieszkańców, którzy mówią po francusku jako drugim języku, jak również rodzimych użytkowników tego języka. Niemcy, Włochy i Belgia są trzema takimi przykładami.

Około 77,2 miliona ludzi posługuje się francuskim jako pierwszym językiem, co stanowi nieco ponad 1% całej światowej populacji. To sprawia, że francuski jest 15. najczęściej używanym językiem na świecie, jeśli chodzi o liczbę rodzimych użytkowników. Jeśli chodzi o liczbę osób posługujących się językiem francuskim, liczba ta wzrasta do 300 milionów, co czyni go piątym najczęściej używanym językiem na Ziemi.

Gdzie na świecie mówi się po francusku? Sprawdźmy. Zauważ, że poniższe liczby są przeglądem całego świata mówiącego po francusku, więc obejmują zarówno rodzimych użytkowników, jak i tych, którzy mówią po francusku jako drugim języku.

Francja

Oczywiście, mówiąc o krajach francuskojęzycznych, powinienem zacząć od Francji. Ponad 97% populacji Francji mówi po francusku - prawie 64 miliony ludzi. Oznacza to, że Francja znajduje się na szczycie listy krajów, w których mówi się po francusku o ponad 20 milionów osób.

DR Konga

Demokratyczna Republika Konga jest domem dla drugiej co do wielkości populacji francuskojęzycznej na świecie, liczącej ponad 42,5 miliona osób. Stanowi to prawie dokładnie 50% populacji DR Konga.

Kanada

Ponad 10 milionów ludzi w Kanadzie mówi po francusku jako pierwszym lub drugim języku. Stanowi to prawie 30% całej populacji tego kraju.

Belgia

Nieco ponad 75% ludności Belgii mówi po francusku - około 8,6 miliona osób.

Kamerun

Francuski jest obok angielskiego językiem urzędowym w Kamerunie. Około 40% ludności Kamerunu mówi po francusku - nieco ponad 10 milionów osób.

Wybrzeże Kości Słoniowej

Francuski jest jedynym językiem urzędowym na Wybrzeżu Kości Słoniowej, choć Dioula służy tam również jako lingua franca. Pomimo tego, że francuski jest jedynym językiem urzędowym w kraju, zaledwie 33% mieszkańców Wybrzeża Kości Słoniowej posługuje się nim, czy to w sposób naturalny, czy jako drugim językiem.

Szwajcaria

Szwajcaria jest domem dla czterech języków urzędowych: niemiecki, francuski, włoski i romansz. Posługuje się nimi 67% ludności, czyli ponad 5,7 miliona osób.

Madagaskar

Innym z głównych krajów, w których mówi się po francusku, jest Madagaskar, gdzie mieszka ponad 5,2 miliona frankofonów. Stanowi to około 20% populacji tego kraju.

Inne regiony, w których francuski jest powszechnie używany, ale nie jest językiem urzędowym

Kraje, w których mówi się po francusku, nie ograniczają się do tych, w których jest on językiem urzędowym. W rzeczywistości, niektóre z największych krajów francuskojęzycznych na świecie (pod względem liczby mówców) to te, w których francuski nie jest językiem urzędowym. Pozwól, że przedstawię Ci kilka przykładów.

Algieria

Jeden z głównych krajów francuskojęzycznych w Afryce, Algieria, jest domem dla ponad 27 milionów Francuzów. To ponad 62% całej populacji kraju, pomimo tego, że arabski zastąpił francuski jako język urzędowy w 1963 roku, po tym jak kraj uzyskał niepodległość rok wcześniej.

Maroko

Maroko to kolejny z dużych francuskojęzycznych krajów afrykańskich, w którym ponad 35% ludności posługuje się tym językiem jako pierwszym lub drugim. Oznacza to, że Maroko zajmuje czwarte miejsce na liście krajów francuskojęzycznych.

Niemcy

Wielu Niemców posługuje się francuskim jako drugim językiem. Obecnie w Niemczech mieszka ponad 12 milionów Francuzów.

Włochy

We Włoszech mieszka około 11,5 miliona osób posługujących się językiem francuskim, co stanowi nieco poniżej 20% całej populacji kraju.

Tunezja

Kolejnym krajem frankofońskim jest Tunezja, gdzie ponad 52% ludności posługuje się francuskim w sposób naturalny lub jako drugim językiem. Oznacza to nieco ponad sześć milionów osób.

Haiti

W karaibskim kraju Haiti mieszka ponad 4,6 miliona osób posługujących się językiem francuskim, co stanowi około 42% całej populacji.

Mauritius

Na skąpanej w słońcu wyspie Mauritius, położonej na Oceanie Indyjskim, ponad 72% mieszkańców posługuje się językiem francuskim jako językiem ojczystym lub drugim. Stanowi to nieco ponad 900 000 osób.

Odmiany języka francuskiego używane w różnych krajach i ich różnice

Miejsca, w których mówi się po francusku są rozsiane po całym świecie. Ze względu na geograficzne rozprzestrzenianie się języka i jego ewolucję na przestrzeni setek lat, rozwinęły się charakterystyczne regionalne odmiany i dialekty. Na przykład afrykański francuski różni się od europejskiego, który z kolei różni się od kanadyjskiego.

W istocie afrykański francuski sam w sobie zawiera ogromną gamę dialektów. Wliczając w to osoby posługujące się drugim językiem, na kontynencie tym mieszka około 141 milionów osób posługujących się tym językiem na 34 terytoriach i w 34 krajach afrykańskich, w których mówi się po francusku.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o różnicach między językami i dialektami, kliknij na poniższy link. Teraz chcę poznać niektóre dialekty z kluczowych krajów frankofońskich. Poniższa lista nie jest w żadnym wypadku wyczerpująca, ale przynajmniej daje pewne wskazówki na temat bogatej różnorodności, która istnieje między różnymi miejscami francuskojęzycznymi.

Czytaj więcej: Jaka jest różnica między językiem a dialektem?

Francuski standardowy

Le français neutre jest standardową odmianą języka francuskiego używaną we Francji. To właśnie ten standardowy francuski jest zazwyczaj nauczany w szkołach na całym świecie, więc jeśli uczyłeś się francuskiego w ramach swojej edukacji, to prawdopodobnie mówisz właśnie w le français neutre. A jeśli obecnie rozważasz naukę francuskiego, to prawdopodobnie właśnie tej wersji będziesz się uczył. (Przy okazji, jeśli rozważasz naukę języka, ale jeszcze nie zdecydowałeś, który z nich wybrać, nasz podręczny przewodnik poniżej powinien Ci pomóc - kliknij na link, aby przejść do niego).

Académie français jest strażnikiem tej standardowej wersji języka i jest odpowiedzialna za wszelkie decyzje leksykalne i gramatyczne, które odnoszą się do jej rozwoju i ewolucji.

Czytaj więcej: 15 Najlepszych języków do nauki w 2020 r.

Afrykański francuski

Wymowa może się znacznie różnić od standardowego francuskiego, szczególnie w odniesieniu do litery R, jak również liter D, T, L i N. Intonacja jest również inna.

W języku francuskim używanym w afrykańskich krajach frankofońskich używa się również słów, które nie występują w standardowym języku francuskim. Oprócz tego lokalnego słownictwa, niektóre słowa są takie same jak te używane w standardowym języku francuskim, ale mają inne znaczenie. Présentement" oznacza "w tej chwili" we Francji, ale dla osób mówiących po francusku w wielu krajach afrykańskich oznacza "w rzeczy samej".

W krajach frankofońskich w Afryce mówi się pięcioma głównymi odmianami języka francuskiego. Oczywiście, w ramach tych szerokich odmian, istnieją również specyficzne dialekty lokalne. Nawet w obrębie poszczególnych miast mogą występować znaczne różnice w języku francuskim. Rozważcie różnicę między kimś, kto mówi po angielsku Queen's English, a kimś, kto mówi w londyńskim Cockney Rhyming Slang, a zrozumiecie, o co mi chodzi.

Francuski z Afryki Zachodniej i Środkowej

Najbardziej rozpowszechnionym z tych regionalnych odmian jest francuski używany w Afryce Zachodniej i Środkowej, który ma około 97 milionów użytkowników.

Francuski Maghrebu

Francuski z Maghrebu jest używany głównie przez Maghrebczyków i Berberów w północno-zachodniej Afryce. Ta odmiana języka ma około 33 milionów użytkowników, w tym osoby posługujące się pierwszym i drugim językiem.

Francuski w Dżibuti

Używana w Dżibuti i Rogu Afryki, ta odmiana francuskiego ma około pół miliona użytkowników.

Francuski kreolski Oceanu Indyjskiego

Na Reunion, Mauritiusie i Seszelach na Oceanie Indyjskim, około 1,75 miliona Kreolów mówi swoją własną, charakterystyczną odmianą francuskiego, która sama w sobie różni się od francuskich języków kreolskich używanych na tym samym obszarze.

Francuski w Afryce Wschodniej

Na Madagaskarze, Komorach i Majotcie, około 5,6 miliona osób posługuje się piątą główną odmianą afrykańskiego języka francuskiego.

Francuski kanadyjski

Kanada jest jednym z głównych krajów francuskojęzycznych na świecie. Większość osób posługujących się językiem francuskim mieszka w Quebecu i jego okolicach, gdzie francuski jest używany przez rząd, w sektorze edukacji i w mediach, chociaż istnieją również inne odmiany (na przykład francuski akadyjski).

Istnieją pewne znaczące różnice gramatyczne pomiędzy kanadyjskim francuskim a standardowym francuskim. Na przykład, użycie nieformalnego zaimka "tu" jest znacznie bardziej powszechne w Kanadzie, chociaż "vous" jest nadal odpowiednie w środowisku biznesowym. Kanadyjski francuski zawiera również wiele skróconych przyimków i różne zaimki podmiotowe i przedmiotowe (takie jak 'on' zamiast 'nous').

Kanadyjska wersja francuskiego zawiera również znacznie więcej słów pochodzenia aborygeńskiego niż inne odmiany francuskiego na świecie, jak również większą liczbę anglicyzmów. Istnieją również różnice w wymowie liter D i T, jak również niektórych samogłosek.

Podobnie jak w przypadku afrykańskiego francuskiego, istnieją również różnice w znaczeniu. Jeśli jesteś 'plein(e)' w Kanadzie, to znaczy, że najadłaś się do syta, ale we Francji słowo to oznacza, że jesteś w ciąży.

Belgijski francuski

Większość osób posługujących się językiem francuskim w Belgii mieszka w Walonii, w południowej części kraju. Mimo, że Belgowie graniczą z Francją, istnieją pewne istotne różnice językowe. Bagietka w Belgii to pain français; liczba 70 to septante zamiast soixante-dix; a déjeuner oznacza śniadanie, a nie lunch. Są to tylko trzy z wielu, wielu przykładów, ale czuję, że pokazują one sedno sprawy - jeśli chcesz mówić po francusku w Belgii, będziesz musiał nauczyć się lokalnego słownictwa.

Dlaczego ważne jest, aby dowiedzieć się o różnych odmianach francuskiego?

Poznanie różnych krajów francuskojęzycznych w Ameryce Północnej, Afryce, Europie i nie tylko, ujawnia kilka fascynujących spostrzeżeń na temat tego, jak język francuski ewoluował w czasie, w połączeniu z różnymi lokalnymi wpływami.

Dlaczego więc zrozumienie tych różnych odmian języka francuskiego jest tak ważne? Po pierwsze dlatego, że oznacza to, że możesz mówić w poprawnej wersji języka francuskiego dla kraju lub terytorium, w którym się znajdujesz. Ale to nie jest jedyny powód...

Nauka o różnych odmianach języka francuskiego i ich rozwoju jest fascynującym sposobem na poznanie historii i kultury różnych krajów, a także szerszych zagadnień społecznych. W krajach Afryki francuskiej, na przykład, jest to sposób na zrozumienie rozprzestrzeniania się i wpływu kolonializmu. W Kanadzie natomiast, tożsamość językowa jest niezwykle ważna.

Wszystkie kraje francuskojęzyczne mają swoje własne językowe dziwactwa. Szczegółowe zrozumienie tych frankofońskich regionów może ujawnić cały szereg spostrzeżeń, które pomogą nam poznać otaczający nas świat.

Oczywiście, dobrze jest również unikać żenujących błędów - takich jak stwierdzenie, że jest się w ciąży, podczas gdy tak naprawdę właśnie zjadło się całą kolację.

Podsumowanie

Jak wspomniałam powyżej, moja lista krajów frankofońskich nie jest wyczerpująca, ale mam nadzieję, że dostarczyła Ci wskazówek:

- Jak powszechne jest używanie języka francuskiego na całym świecie

- Kraje, w których francuski jest językiem urzędowym

- Kraje francuskojęzyczne, w których język francuski nie jest językiem urzędowym, ale jego używanie jest mimo to powszechne

- Korzyści płynące z poznania różnych odmian języka francuskiego